Vrijdag Filosofie
‘Hoe gaat het?’
Soms stellen we een vraag zonder écht het antwoord te willen horen. “Hoe gaat het?” is daar misschien wel het bekendste voorbeeld van. Maar wat gebeurt er als iemand oprecht wil weten hoe het écht met je is?De vraag “Hoe gaat het?” heeft mij altijd al geïntrigeerd. Meestal antwoorden mensen even kort als de vraag zelf: “Oké”, “Ça va”, “Prima”, “Ik mag niet klagen” …
Ik heb er in EDDIS al vaker over geschreven (zie onderaan).
Mijn mooiste herinnering daarbij is die aan een reclamespot waarin iemand aan verschillende mensen vraagt: “Hoe gaat het met u?”
De meesten — wellicht ook wijzelf — antwoorden automatisch met het stereotiepe “Oké”, “Ça va”, enzovoort.
Tot dezelfde persoon dan doorvraagt: “Maar hoe gaat het nu écht met u?” Dát is het moment waarop empathie begint.
Toevallig las ik vandaag in de rubriek ‘Vragenderwijs’ van Elke Wiss, in de nieuwste editie van Filosofie Magazine (nr. 08/2025), een bijdrage met precies die titel: “Hoe gaat het?”
Hier volgt haar verhaal…
Vorige maand was ik op onze jaarlijkse familiedag. Koffie, appelgebak, badminton in het gras, neven en nichten die ik een jaar niet heb gezien. Zoals dat gaat als je elkaar een jaar niet ziet of spreekt, moet je ergens beginnen. Dus waarom niet met die aloude, fijne, makkelijk te beantwoorden vraag. 'Hoe gaat het met je,’ vraagt tante Ria terwijl ze in haar koffie roert. ‘Goed, dank je,’ antwoord ik braaf. En toch voel ik me meteen ongemakkelijk. Wat zou er gebeuren als ik eerlijk zou antwoorden?
‘Nou, ik slaap eigenlijk al weken slecht, omdat ik me zorgen maak over werk. Gisteren heb ik een halfuur gehuild om een reclamespotje van de Dierenbescherming. Oh, en ik twijfel de laatste tijd veel aan mezelf. Suiker? We hebben allemaal wel een stapeltje standaardantwoorden klaarliggen. ‘Goed.’ ’Druk.’ ‘Kan niet klagen.’ Vaak zijn ze niet echt onwaar, maar ook niet compleet. Is ‘Hoe gaat het’ eigenlijk nog wel een vraag? Of is het eerder een modern ritueel? Een code voor ‘Ik erken je bestaan’ of laten we dit gesprek vriendelijk beginnen’.
Hoeveel waarheid is eigenlijk gewenst bij zo’n vraag? Als ik eerlijk zou zijn over mijn slapeloze nachten en existentiële twijfels, wordt, dat dan niet te veel? En is ‘goed’ dan een leugen?
De ‘HET’ in de vraag is me ook veel te breed. Wat bedoel je ermee? Moet ik dat zelf invullen? Is het dan niet gewoon een luie vraag? Ik vind het makkelijker om de vraag ‘Hoe is je dag tot nu toe?’ van een antwoorde te voorzien dan ‘Hoe gaat hét’?
Misschien ligt de kunst erin om te herkennen wanneer iemand het bedoelt als een ritueel en wanneer het echt een vraag is. Maar als het zo’n spel van ontcijferen wordt, moeten we de vraag dan niet gewoon helemaal schrappen?..
Bron: Filosofie magazine: ¨Praktisch filosoof Elke Wiss in de rubriek ‘vragenderwijs’
EXTRA 1: Misschien zit daar wel een uitdaging in voor ons allemaal: hoe zouden wij die vraag anders kunnen stellen? Welk alternatief voor “Hoe gaat het?” zou voor u uitnodigender klinken, zodat iemand écht kan antwoorden? Wie weet levert dat nog verrassend mooie suggesties op…
EXTRA2: Voor de liefhebber. Elke Wiss heeft een nieuw boek ‘Even tussen mij en mij’ dat in September uit komt…
30/06/2025 | EDDIS | Eddy's Dagelijks Doordenkende Inspirerende Spreuken | Eddy Claesen
